Κυριακή 6 Ιουλίου 2025

Σαν σήμερα: 6 Ιουλίου 371 π.Χ. – Η μάχη των Λεύκτρων




Η απελευθέρωση των Θηβών από τον σπαρτιατικό ζυγό σήμανε την έναρξη της πτώσης της κυριαρχίας της Σπάρτης στον ελληνικό κόσμο κατά τον 4ο αιώνα π.Χ.

Οταν εγκαθιδρύθηκε το 382 π.Χ. στη Θήβα ολιγαρχικό και φιλοσπαρτιατικό πολίτευμα, οι Αθηναίοι περιέθαλψαν και υποστήριξαν τους Θηβαίους δημοκρατικούς, οι οποίοι κατέφυγαν στην πόλη τους. Η Αθήνα πρόσφερε ένα ασφαλές καταφύγιο στους Θηβαίους εξόριστους, οι οποίοι ύστερα από λίγο καιρό άρχισαν να οργανώνουν συνωμοσία με σκοπό την ανατροπή του φιλολακωνικού καθεστώτος της πόλης τους.

Τον Δεκέμβριο του 379 π.Χ., επτά Θηβαίοι δημοκρατικοί ξεκίνησαν από την Αθήνα για την πόλη τους. Εισήλθαν στην πόλη ένα δειλινό μαζί με τους κατοίκους, οι οποίοι επέστρεφαν από τους αγρούς, και δύο ημέρες αργότερα οδηγήθηκαν μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες σε ένα συμπόσιο, στο οποίο συμμετείχαν οι Σπαρτιάτες πολέμαρχοι και οι Θηβαίοι ολιγαρχικοί. Οταν προχώρησε η ώρα και άρχισε να επιδρά το αλκοόλ στους συμμετέχοντες στο συμπόσιο, οι επτά Θηβαίοι αποκαλύφθηκαν και σκότωσαν τους Σπαρτιάτες και τον Λεοντιάδα, τον Θηβαίο πρωτεργάτη του πραξικοπήματος του 382 π.Χ. Στη συνέχεια, απελευθέρωσαν τους πολιτικούς κρατούμενους και έστειλαν σε όλη την πόλη κήρυκες να αναγγείλουν το συμβάν.

Αμέσως οι δημοκρατικοί διακήρυξαν στους Σπαρτιάτες ότι η αλλαγή του καθεστώτος δεν διατάρασσε τη συμμαχία των δύο πόλεων. Ωστόσο, οι Λακεδαιμόνιοι δεν μπορούσαν να αφήσουν αναπάντητη την προσβολή. Εξαπέλυσαν σειρά επιθέσεων κατά των Θηβαίων, δίχως όμως να καταφέρουν να ανατρέψουν τη νέα διοίκηση της πόλης. Προστιθέμενη αξία στον αγώνα των Θηβαίων εναντίον της Σπάρτης έφερε η ίδρυση της Β΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας το 377 π.Χ.

Ευρισκόμενοι σε δύσκολη πλέον θέση, οι Λακεδαιμόνιοι αποφάσισαν να αναδιοργανώσουν τη συμμαχία τους με τις πόλεις της Πελοποννήσου και να χρησιμοποιήσουν περισσότερο τη διπλωματία παρά τη δύναμη των όπλων. Παράλληλα, οι Θηβαίοι άρχισαν από το 376 π.Χ. και εξής να ανακαταλαμβάνουν διάφορες βοιωτικές πόλεις επεκτείνοντας την επιρροή τους. Στην πορεία των ετών, οι σχέσεις των Θηβών με την Αθήνα πέρασαν από διάφορες κρίσεις, οι οποίες σχετίζονταν σε μεγάλο βαθμό με την προαιώνια διαμάχη τους για τα διαφιλονικούμενα εδάφη στα σύνορα της Βοιωτίας με την Αττική (Ωρωπός).

Τον Ιούνιο του 371 π.Χ. οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες κατέληξαν σε συμφωνία για την παύση των μεταξύ τους συγκρούσεων υπογράφοντας σχετική συνθήκη ειρήνης. Η Θήβα ήγειρε αξιώσεις να καταστεί μεγάλη δύναμη στον ελληνικό κόσμο ανασυστήνοντας το Κοινό των Βοιωτών, γεγονός το οποίο προκάλεσε την αντίδραση των Αθηναίων και των Σπαρτιατών. Οι τελευταίοι απέστειλαν αυστηρό τελεσίγραφο στη Θήβα στο οποίο ζητούσαν να αποδοθεί αυτονομία στις βοιωτικές πόλεις. Διαθέτοντας υψηλό ηθικό, οι Θηβαίοι αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στις υποδείξεις των Λακεδαιμονίων.

Αμέσως κινήθηκαν εναντίον των Θηβών 10.000 Πελοποννήσιοι στρατιώτες, οι οποίοι στάθμευαν στη Φωκίδα και βρίσκονταν υπό τις διαταγές του βασιλέα της Σπάρτης Κλεόμβροτου. Προς αντιμετώπισή τους στάλθηκαν περίπου 6.000-7.000 Βοιωτοί, οι οποίοι βρίσκονταν υπό τις διαταγές του Θηβαίου Επαμεινώνδα. Οι δύο στρατοί συγκρούστηκαν στις 5 του αττικού Εκατομβαιώνος (6 Ιουλίου) του 371 π.Χ. στα Λεύκτρα, στα νοτιοδυτικά των Θηβών. Παρά την αριθμητική υπεροχή τους οι Σπαρτιάτες ηττήθηκαν κατά κράτος από τους αντιπάλους τους χάρη στην ανωτερότητα του βοιωτικού ιππικού έναντι εκείνου των Λακεδαιμονίων και στις νέες τακτικές που εφάρμοσαν στη διάταξη της θηβαϊκής οπλιτικής φάλαγγας (ιερός λόχος) ο Επαμεινώνδας και ο Πελοπίδας.

Οι απώλειες των Πελοποννησίων ήταν μεγάλες. Εχασαν τη ζωή τους ο Κλεόμβροτος και ακόμη 400 Σπαρτιάτες από το σύνολο των 700, οι οποίοι συμμετείχαν στη μάχη. Η νίκη των Θηβαίων σηματοδότησε το οριστικό τέλος της σπαρτιατικής κυριαρχίας στον ελληνικό κόσμο. Η είδηση της συμφοράς στα Λεύκτρα προκάλεσε μεγάλη θλίψη στους κατοίκους της Σπάρτης, οι οποίοι γιόρταζαν τις γυμνοπαιδίες εκείνες τις ημέρες. Από την άλλη, οι Αθηναίοι έλαβαν με ψυχρότητα την αγγελία της νίκης των γειτόνων τους Θηβαίων, καθότι ήλπιζαν σε μια νίκη των Σπαρτιατών. Μετά τη μάχη στα Λεύκτρα ακολούθησε μια περίοδος κυριαρχίας των Θηβαίων στον ελληνικό κόσμο.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης


Πηγή: kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου