Το 2023 σημειώθηκε ο χαμηλότερος αριθμός νέων λοιμώξεων από HIV, από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, σε παγκόσμια κλίμακα.
Σχεδόν 31 εκατομμύρια άνθρωποι λάμβαναν αντιρετροϊκή θεραπεία το 2023, μια σημαντική επιτυχία για τη δημόσια υγεία που έχει μειώσει τους θανάτους από AIDS στο χαμηλότερο επίπεδο από την κορύφωσή τους, το 2004.
Η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων που θα καθορίσουν τη μελλοντική πορεία προς την εξάλειψη του AIDS. Το 2025 έχει τεθεί ως ορόσημο από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2021, προς τον στόχο της εξάλειψης του AIDS. Εάν τα προγράμματα HIV συνεχίσουν την τρέχουσα πορεία τους, εκτιμάται ότι το 2050 περίπου 46 εκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν με τον ιό.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2023 καταγράφηκαν περίπου 39,9 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως που ζουν με HIV, εκ των οποίων το 77% (30,7 εκατομμύρια) λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία. Παρ' όλα αυτά το 2023, 630.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω νοσημάτων που σχετίζονται με το AIDS, με το ένα στα οκτώ θύματα αυτών των θανάτων να είναι παιδί, αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη για βελτιωμένη πρόσβαση σε θεραπεία και πρόληψη, ιδιαίτερα για τις πιο ευάλωτες ομάδες.
Οι νέες μολύνσεις το 2023 (1,3 εκατομμύρια) ήταν οι λιγότερες εδώ και δεκαετίες, ωστόσο, ο αριθμός αυτός υπερβαίνει κατά πολύ τον στόχο των 370.000 και κάτω νέων λοιμώξεων έως το 2025. Το 2023, το 86% των ανθρώπων που ζουν με HIV γνώριζαν την κατάσταση της υγείας τους, το 89% από αυτούς λάμβαναν θεραπεία και το 93% από όσους βρίσκονταν σε θεραπεία είχαν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Όμως, οι ανισότητες στην πρόσβαση σε θεραπεία ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων ανθρώπων συνεχίζουν να περιορίζουν τον συνολικό αντίκτυπο αυτών των επιτευγμάτων.
Η ταχεία και ευρύτερη πρόσβαση στην προληπτική αγωγή πριν από την έκθεση στον HIV (PrEP) θα μπορούσε να μειώσει δραστικά τον αριθμό των νέων λοιμώξεων από HIV. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που χρησιμοποιούν PrEP αυξήθηκε από λίγο πάνω από 200.000 το 2017 σε περίπου 3,5 εκατομμύρια το 2023.
657 νέα περιστατικά στην Ελλάδα το 2023
Στην Ελλάδα, τα δεδομένα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) δείχνουν ότι μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί συνολικά 21.199 περιστατικά HIV (86% άνδρες). Το 2023 δηλώθηκαν 657 νέα περιστατικά, εμφανίζοντας αύξηση σε σχέση με το 2022 (526 νέα περιστατικά). Ίδια εικόνα παρουσιάζουν και τα στοιχεία του πρώτου δεκάμηνου του 2024 κατά το οποίο καταγράφηκαν 550 νέες διαγνώσεις HIV, ελαφρώς αυξημένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, με την ηλικιακή ομάδα 30-39 ετών να κυριαρχεί.
Η καθυστερημένη διάγνωση αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, καθώς το 55% των νέων διαγνώσεων του 2024 είχαν λιγότερα από 350 κύτταρα/mm. Στις γυναίκες και σε άτομα άνω των 50 ετών, τα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης είναι ιδιαίτερα υψηλά.
Όπως κάθε χρόνο, η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α) διοργανώνει το ετήσιο συνέδριό της με στόχο την ευαισθητοποίηση, έγκυρη ενημέρωση και συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και του ευρύτερου κοινού πάνω σε θέματα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της HIV λοίμωξης.
Στο φετινό συνέδριο έχουν υποβληθεί αξιόλογες εργασίες οι οποίες συνεισφέρουν στη βαθύτερη κατανόηση και ανάδειξη σημαντικών παραμέτρων της νόσου. Από τα δεδομένα του συνεδρίου προκύπτει πως η HIV λοίμωξη, διανύοντας την πέμπτη δεκαετία από την εμφάνισή της, έχει πλέον μετατραπεί σε μία χρόνια ελεγχόμενη κατάσταση. Η άμεση έναρξη της αντιρετροϊικής θεραπείας είναι πλέον η στρατηγική που εφαρμόζεται, τόσο για τη φροντίδα του ίδιου του ατόμου όσο και για τη διακοπή της επιδημίας.
Η θεραπεία σχετίζεται με τη μείωση της θνητότητας και τη βελτίωση της ζωής με προσδόκιμο περίπου παρόμοιο με του γενικού πληθυσμού. Τα τελευταία χρόνια οι συννοσηρότητες, με προεξάρχουσα την καρδιαγγειακή νόσο, έχουν ενοχοποιηθεί ως αιτία αυξημένης νοσηρότητας και θνητότητας στους ανθρώπους με τον ιό HIV. Η επιτυχία της θεραπείας ήταν αυτή που ανέδειξε τη γήρανση του πληθυσμού με HIV, ως αιτία αύξησης των συννπσηροτήτων όπως η υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης. Από το γεγονός αυτό προκύπτει ότι η ενσωμάτωση υπηρεσιών για τον HIV και άλλες ασθένειες στο σύστημα υγείας, είναι απαραίτητη.
Παρά την καλή πρόγνωση για την υγεία με τη βοήθεια των σύγχρονων αντιρετροϊκών σχημάτων, σε κάποιους τομείς οι άνθρωποι που ζουν με HIV εξακολουθούν να αναφέρουν κακή ποιότητα ζωής. Παρόλο που το 81,2% (σε σύνολο 526 ατόμων) ανέφερε γενική βελτίωση στην ποιότητα ζωής του, το 41,9% ανέφεραν ότι έχουν δεχτεί διακρίσεις σε σχέση με την οροθετικότητα τους (20,7% από επαγγελματία υγείας, 21,3% από το κοινωνικό περιβάλλον, 18,8% από σύντροφο, 7,2% στο χώρο εργασίας).
Το μήνυμα U=U
Ο έλεγχος της πανδημίας της HIV λοίμωξης απαιτεί την ταυτόχρονη καταπολέμηση του φαινομένου του στίγματος και την αντιμετώπιση των πιθανών προκλήσεων και διακρίσεων που μπορεί να βιώσει το άτομο. Έννοιες με ισχυρή επιστημονική τεκμηρίωση, όπως «θεραπεία ως πρόληψη» και «μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο = μη μεταδοτικός» (U=U), αποτελούν ισχυρά εργαλεία στην προσπάθεια αποστιγματοποίησης της νόσου και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV. Σε μελέτη που παρουσιάζεται στο συνέδριο στην οποία συμμετείχαν 526 άτομα, το 81% των συμμετεχόντων έχει ακούσει για το U=U, αλλά μόνο το 75,9% κατανοεί πλήρως τη σημασία του. Παρά τα σχετικά υψηλά ποσοστά διάδοσης του μηνύματος «U=U», είναι προφανές ότι δεν έχει εμπεδωθεί από όλους. Είναι πρωτίστως καθήκον τόσο των επαγγελματιών υγείας όσο και της πολιτείας να διαδώσουν σε όλους αυτή τη γνώση, τονίζεται στο συνέδριο.
Υψηλά ποσοστά στίγματος και άγνοιας για τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα καταγράφηκαν και σε έρευνα που διεξήχθη το Μάιο 2024 από ανεξάρτητη εταιρεία δημοσκοπήσεων, μέσω τυχαίων τηλεφωνικών ή διαδικτυακών συνεντεύξεων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα στην Κύπρο. Τo 75% θεωρεί το HIV/AIDS επικίνδυνη νόσο για την ανθρώπινη ζωή. Το 24% απάντησε ότι τα άτομα με HIV αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία και 21% ότι δεν μπορούν να εργασθούν σε κανονικές δουλειές (π.χ. εστίαση). Ποσοστό 25% πιστεύουν ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από κοινή χρήση τουαλέτας, 28% μέσω αγκαλιάς/φιλιού, 23% από κοινή χρήση ειδών εστίασης (π.χ. ποτήρια, πιάτα) και 31% από τσιμπήματα εντόμων. Στην ερώτηση για το αν ισχύει ότι τα άτομα με HIV με μη ανιχνεύσιμο ιό στο αίμα δεν μεταδίδουν τον ιό στους συντρόφους τους, 22% απάντησαν ισχύει, 21% δεν ισχύει και 57% δεν γνωρίζουν.
Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ, το Athens CheckPoint, τους φοιτητές Ιατρικής και σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας με τους Δήμους, πραγματοποίησε δράσεις ενημέρωσης, με κινητές μονάδες εξέτασης για HIV και ΣΜΝ, ενώ συνεχίζει την ενημέρωση μαθητών για θέματα πρόληψης της HIV λοίμωξης. Σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο πραγματοποίησε δράσεις ενημέρωσης και ελέγχου στις 18, 19 Νοεμβρίου (κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής εβδομάδας ελέγχου) προκειμένου να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους φοιτητές.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου