Τα μελομακάρονα, το πιο δημοφιλές γλύκισμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, προέρχονται από την αρχαία Ελλάδα...
και συνεπώς έχουν αρχαιοελληνική προέλευση. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η λέξη «μακαρόνι» παράγεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη «μακαρωνία» που σημαίνει «νεκρώσιμο δείπνο», όπου μακάριζαν τον νεκρό.
Μάλιστα η λεγόμενη “μακαρία” αποτελούσε ένα είδος “ψυχόπιτας”, το οποίο είχε οβάλ σχήμα, βασισμένο στο σιτάρι και προσφέρονταν στους παρευρισκόμενους, μετά την νεκρώσιμη τελετή.
![]()
Με το πέρασμα των αιώνων οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να περιλούζουν την πίτα αυτή, με μέλι, για να γίνει πιο απολαυστική, και η μακαρία έγινε πλέον, η μελο-μακαρία. Με το γλυκό αυτό πιτάκι, έκαναν και “μειλίχιες προσφορές” προς τους θεούς του Κάτω Κόσμου, προκειμένου να εξασφαλίσουν οι θνητοί την εύνοιά τους, ενώ το προσέφεραν και σε άλλες συγκυρίες, για να εξευμενίσουν τους θεούς, και να “γλυκάνουν”, γενικότερα την τύχη τους.
Περνώντας η συνταγή στα χρόνια του Βυζαντίου, αποκόπηκε απ’ τα ταφικά έθιμα, και η κατανάλωσή της μελωμένης πίτας, συνδέθηκε με τις μέρες του δωδεκαημέρου (Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς-Φώτων), αποτελώντας ένα από τα βασικά γλυκά.
Οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη μακαρωνία ως maccarone που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σπαγγέτι. Τέλος, από το μεσαίωνα και μετά στη Γαλλία και την Αγγλία, ένα είδος αμυγδαλωτού μπισκότου ονομάστηκε «macaroon» (το γνωστό σε όλους σήμερα «μακαρόν»).
Στην Ιωνία και στον Πόντο, τα μελομακάρονα τα έλεγαν “φοινίκια”, εξαιτίας του ροδοχρυσαφένιου χρώματός τους, όμως η συνταγή ήταν ελαφρώς διαφοροποιημένη, κυρίως ως προς το σιρόπιασμα, καθώς το μικρασιάτικο φοινίκι δεν ήταν τόσο σιροπιασμένο όσο το μελομακάρονο. Πάντως αυτό που σήμερα ονομάζουμε φοινίκι, είναι διαφορετικό γλυκό, απ’ αυτό που εννοούν οι Μικρασιάτες χρησιμοποιώντας τον όρο.
Και μια κρητική συνταγή...
Παραδοσιακά μελομακάρονα από το cretangastronomy.gr
400 ml ελαιόλαδο καλής ποιότητας (είναι 1 και 3/5 της δοσομετρικής κούπας των 250ml)
185 gr ζάχαρη (200ml ή 4/5 της κούπας)
½ κούπα (125ml ) χυμό πορτοκαλιού
8 κουταλιές κονιάκ (βγήκε 75 ml με το κοινό κουτάλι, ενώ το δοσομετρικό κουτάλι θα έδινε 120 ml)
2 κουταλάκια κοφτά μπέικιν (μισό φακελάκι)
1 κουταλάκι σόδα
1 κουταλάκι κανέλα (εγώ πρόσθεσα και λίγο γαρύφαλλο)
Ξύσμα ενός πορτοκαλιού
Περίπου 700 gr αλεύρι (5 κούπες των 250 ml και λίγο ακόμη)
Σιρόπι:
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα μέλι
¾ κούπας νερό
Φλούδα πορτοκαλιού και ξύλο κανέλας
Για το γαρνίρισμα: σουσάμι καβουρδισμένο και ελαφρά αλεσμένο ή/και καρύδια χοντοκοπανισμένα
Κανέλα τριμμένη
Γαρύφαλλο τριμμένο
Δείτε την εκτέλεση της συνταγής στο βίντεο
Μάλιστα η λεγόμενη “μακαρία” αποτελούσε ένα είδος “ψυχόπιτας”, το οποίο είχε οβάλ σχήμα, βασισμένο στο σιτάρι και προσφέρονταν στους παρευρισκόμενους, μετά την νεκρώσιμη τελετή.
Με το πέρασμα των αιώνων οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να περιλούζουν την πίτα αυτή, με μέλι, για να γίνει πιο απολαυστική, και η μακαρία έγινε πλέον, η μελο-μακαρία. Με το γλυκό αυτό πιτάκι, έκαναν και “μειλίχιες προσφορές” προς τους θεούς του Κάτω Κόσμου, προκειμένου να εξασφαλίσουν οι θνητοί την εύνοιά τους, ενώ το προσέφεραν και σε άλλες συγκυρίες, για να εξευμενίσουν τους θεούς, και να “γλυκάνουν”, γενικότερα την τύχη τους.
Περνώντας η συνταγή στα χρόνια του Βυζαντίου, αποκόπηκε απ’ τα ταφικά έθιμα, και η κατανάλωσή της μελωμένης πίτας, συνδέθηκε με τις μέρες του δωδεκαημέρου (Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς-Φώτων), αποτελώντας ένα από τα βασικά γλυκά.
Οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη μακαρωνία ως maccarone που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σπαγγέτι. Τέλος, από το μεσαίωνα και μετά στη Γαλλία και την Αγγλία, ένα είδος αμυγδαλωτού μπισκότου ονομάστηκε «macaroon» (το γνωστό σε όλους σήμερα «μακαρόν»).
Στην Ιωνία και στον Πόντο, τα μελομακάρονα τα έλεγαν “φοινίκια”, εξαιτίας του ροδοχρυσαφένιου χρώματός τους, όμως η συνταγή ήταν ελαφρώς διαφοροποιημένη, κυρίως ως προς το σιρόπιασμα, καθώς το μικρασιάτικο φοινίκι δεν ήταν τόσο σιροπιασμένο όσο το μελομακάρονο. Πάντως αυτό που σήμερα ονομάζουμε φοινίκι, είναι διαφορετικό γλυκό, απ’ αυτό που εννοούν οι Μικρασιάτες χρησιμοποιώντας τον όρο.
Και μια κρητική συνταγή...
Παραδοσιακά μελομακάρονα από το cretangastronomy.gr
400 ml ελαιόλαδο καλής ποιότητας (είναι 1 και 3/5 της δοσομετρικής κούπας των 250ml)
185 gr ζάχαρη (200ml ή 4/5 της κούπας)
½ κούπα (125ml ) χυμό πορτοκαλιού
8 κουταλιές κονιάκ (βγήκε 75 ml με το κοινό κουτάλι, ενώ το δοσομετρικό κουτάλι θα έδινε 120 ml)
2 κουταλάκια κοφτά μπέικιν (μισό φακελάκι)
1 κουταλάκι σόδα
1 κουταλάκι κανέλα (εγώ πρόσθεσα και λίγο γαρύφαλλο)
Ξύσμα ενός πορτοκαλιού
Περίπου 700 gr αλεύρι (5 κούπες των 250 ml και λίγο ακόμη)
Σιρόπι:
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα μέλι
¾ κούπας νερό
Φλούδα πορτοκαλιού και ξύλο κανέλας
Για το γαρνίρισμα: σουσάμι καβουρδισμένο και ελαφρά αλεσμένο ή/και καρύδια χοντοκοπανισμένα
Κανέλα τριμμένη
Γαρύφαλλο τριμμένο
Δείτε την εκτέλεση της συνταγής στο βίντεο
Πηγή: ekriti.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου