Ψηφιακή, ενεργειακή μετάβαση και εξηλεκτρισμός διαμορφώνουν τον κλάδο των Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων, ενώ υπάρχει αύξηση...
των εισαγωγών αλλά και των εξαγωγών ηλεκτρολογικού εξοπλισμού.
Η ύπαρξη παράνομων επαγγελματιών χωρίς άδεια ή πιστοποίηση, η μη τακτική ανανέωση των Υπεύθυνων Δηλώσεων Εγκαταστάτη (ΥΔΕ) και η απουσία ολοκληρωμένου ψηφιακού μητρώου εγκαταστατών που περιορίζουν την ασφάλεια και δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό αποτελούν βασικά προβλήματα και προκλήσεις για την υγιή ανάπτυξη του κλάδου των Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων, όπως τονίζει σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ και του Ελληνικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων, με τίτλο «Ο κλάδος των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα: Τάσεις και Προοπτικές».
Ευκαιρίες και προκλήσεις
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο κλάδος βρίσκεται στο σταυροδρόμι της ενεργειακής και της ψηφιακής μετάβασης και έχει άμεση σχέση και καταλυτικό ρόλο σε τομείς όπως Data Centers, Δίκτυα τηλεπικοινωνιών και cloud computing, Βιομηχανία 4.0, Κρίσιμες Υποδομές, Έξυπνα κτίρια και εγκαταστάσεις, Υποδομές αποθήκευσης ενέργειας και μικροδίκτυα, Κυβερνοασφάλεια υποδομών, Σταθμούς Ηλεκτρικής Φόρτισης. Πρόκειται για εξέλιξη που δημιουργεί προκλήσεις αλλά και σημαντικές ευκαιρίες μιας και η ασφάλεια και η αξιοπιστία των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων γίνονται ολοένα σημαντικότερες λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων από ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση, και προηγμένα ψηφιακά συστήματα.
Οι προκλήσεις σχετίζονται κυρίως με την ασφάλεια και τη συμμόρφωση στα πρότυπα, με τη στενή συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές και εποπτικούς οργανισμούς για την εντατικοποίηση των ελέγχων και της εποπτείας στην αγορά του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού στην Ελλάδα. Στις ευκαιρίες περιλαμβάνεται η βελτίωση παλαιών ηλεκτρικών υποδομών, οι οποίες πρέπει να προσαρμοστούν στις σύγχρονες ανάγκες για μεγαλύτερη ευελιξία και ασφάλεια, η αναβάθμιση των συστημάτων προστασίας, ώστε να αντιμετωπίζονται κίνδυνοι από υπερφόρτιση, υπέρταση και ηλεκτρομαγνητικές επιδράσεις, που γίνονται ολοένα πιο συχνοί λόγω της αυξανόμενης χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών και δικτύων.
Ωστόσο η ανάπτυξη του κλάδου προϋποθέτει αύξηση της ζήτησης για ποιοτικές και ασφαλείς εγκαταστάσεις, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενημέρωσης καταναλωτών, κινήτρων για επενδύσεις και στήριξης της καινοτομίας. Η ποιότητά του εξαρτάται άμεσα από το επίπεδο κατάρτισης των επαγγελματιών. Απαιτούνται επενδύσεις στην τεχνική εκπαίδευση, στην πιστοποίηση δεξιοτήτων και σε συνεχή προγράμματα κατάρτισης, ώστε οι ηλεκτρολόγοι να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις νέων τεχνολογιών, προτύπων και συστημάτων.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, υπάρχει σειρά αναγκαίων προτύπων που αφορούν Βασικές Εγκαταστάσεις Χαμηλής Τάσης, Ασφάλεια και Προστασία, Ηλεκτρομαγνητική Συμβατότητα, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας & Αποθήκευση, Ενεργειακή Αποδοτικότητα & Διαχείριση, Καλώδια, Κέντρα Δεδομένων & SCADA (Συστήματα Ελέγχου και Συλλογής Δεδομένων).
Η ανάγκη για ενίσχυση της εκπαίδευσης και ενημέρωσης στην ελληνική αγορά ηλεκτρολογικού εξοπλισμού αναδεικνύεται ξεκάθαρα, καθώς το 77,6% των επαγγελματιών δηλώνει ότι απαιτείται καλύτερη κατάρτιση σχετικά με τα πρότυπα. Το 86,6% των επαγγελματιών του κλάδου προτείνει να επικεντρωθούν οι μελλοντικές δράσεις του ΕΛΙΤΗΕ στον τομέα αυτό. Παράλληλα, το 53,4% ζητά την ενίσχυση της συνεργασίας με ρυθμιστικούς φορείς για περισσότερους ελέγχους εφαρμογής των προτύπων και ασφαλούς υλοποίησης των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Σχεδόν το μισό ποσοστό (49,5%) επιθυμεί ελέγχους που να περιορίζουν την κυκλοφορία μη συμμορφούμενου εξοπλισμού στην αγορά. Επιπλέον, το 46,2% προτείνει παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να προσαρμοστεί στις σύγχρονες τεχνολογικές απαιτήσεις.
Η ύπαρξη παράνομων επαγγελματιών χωρίς άδεια ή πιστοποίηση, η μη τακτική ανανέωση των Υπεύθυνων Δηλώσεων Εγκαταστάτη (ΥΔΕ) και η απουσία ολοκληρωμένου ψηφιακού μητρώου εγκαταστατών που περιορίζουν την ασφάλεια και δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό αποτελούν βασικά προβλήματα και προκλήσεις για την υγιή ανάπτυξη του κλάδου των Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων, όπως τονίζει σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ και του Ελληνικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων, με τίτλο «Ο κλάδος των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα: Τάσεις και Προοπτικές».
Ευκαιρίες και προκλήσεις
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο κλάδος βρίσκεται στο σταυροδρόμι της ενεργειακής και της ψηφιακής μετάβασης και έχει άμεση σχέση και καταλυτικό ρόλο σε τομείς όπως Data Centers, Δίκτυα τηλεπικοινωνιών και cloud computing, Βιομηχανία 4.0, Κρίσιμες Υποδομές, Έξυπνα κτίρια και εγκαταστάσεις, Υποδομές αποθήκευσης ενέργειας και μικροδίκτυα, Κυβερνοασφάλεια υποδομών, Σταθμούς Ηλεκτρικής Φόρτισης. Πρόκειται για εξέλιξη που δημιουργεί προκλήσεις αλλά και σημαντικές ευκαιρίες μιας και η ασφάλεια και η αξιοπιστία των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων γίνονται ολοένα σημαντικότερες λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων από ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση, και προηγμένα ψηφιακά συστήματα.
Οι προκλήσεις σχετίζονται κυρίως με την ασφάλεια και τη συμμόρφωση στα πρότυπα, με τη στενή συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές και εποπτικούς οργανισμούς για την εντατικοποίηση των ελέγχων και της εποπτείας στην αγορά του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού στην Ελλάδα. Στις ευκαιρίες περιλαμβάνεται η βελτίωση παλαιών ηλεκτρικών υποδομών, οι οποίες πρέπει να προσαρμοστούν στις σύγχρονες ανάγκες για μεγαλύτερη ευελιξία και ασφάλεια, η αναβάθμιση των συστημάτων προστασίας, ώστε να αντιμετωπίζονται κίνδυνοι από υπερφόρτιση, υπέρταση και ηλεκτρομαγνητικές επιδράσεις, που γίνονται ολοένα πιο συχνοί λόγω της αυξανόμενης χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών και δικτύων.
Ωστόσο η ανάπτυξη του κλάδου προϋποθέτει αύξηση της ζήτησης για ποιοτικές και ασφαλείς εγκαταστάσεις, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενημέρωσης καταναλωτών, κινήτρων για επενδύσεις και στήριξης της καινοτομίας. Η ποιότητά του εξαρτάται άμεσα από το επίπεδο κατάρτισης των επαγγελματιών. Απαιτούνται επενδύσεις στην τεχνική εκπαίδευση, στην πιστοποίηση δεξιοτήτων και σε συνεχή προγράμματα κατάρτισης, ώστε οι ηλεκτρολόγοι να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις νέων τεχνολογιών, προτύπων και συστημάτων.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, υπάρχει σειρά αναγκαίων προτύπων που αφορούν Βασικές Εγκαταστάσεις Χαμηλής Τάσης, Ασφάλεια και Προστασία, Ηλεκτρομαγνητική Συμβατότητα, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας & Αποθήκευση, Ενεργειακή Αποδοτικότητα & Διαχείριση, Καλώδια, Κέντρα Δεδομένων & SCADA (Συστήματα Ελέγχου και Συλλογής Δεδομένων).
Η ανάγκη για ενίσχυση της εκπαίδευσης και ενημέρωσης στην ελληνική αγορά ηλεκτρολογικού εξοπλισμού αναδεικνύεται ξεκάθαρα, καθώς το 77,6% των επαγγελματιών δηλώνει ότι απαιτείται καλύτερη κατάρτιση σχετικά με τα πρότυπα. Το 86,6% των επαγγελματιών του κλάδου προτείνει να επικεντρωθούν οι μελλοντικές δράσεις του ΕΛΙΤΗΕ στον τομέα αυτό. Παράλληλα, το 53,4% ζητά την ενίσχυση της συνεργασίας με ρυθμιστικούς φορείς για περισσότερους ελέγχους εφαρμογής των προτύπων και ασφαλούς υλοποίησης των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Σχεδόν το μισό ποσοστό (49,5%) επιθυμεί ελέγχους που να περιορίζουν την κυκλοφορία μη συμμορφούμενου εξοπλισμού στην αγορά. Επιπλέον, το 46,2% προτείνει παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να προσαρμοστεί στις σύγχρονες τεχνολογικές απαιτήσεις.
Οικονομικές επιδόσεις
Όπως προκύπτει από τις εκτιμήσεις των αναλυτών της μελέτης ΙΟΒΕ και ΕΛΙΤΗΕ, για κάθε ένα ευρώ ΑΕΠ που προσφέρει ο κλάδος Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων δημιουργούνται επιπλέον 1,80 ευρώ ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία (πολλαπλασιαστής ΑΕΠ=2,80). Ο συνολικός αριθμός των επιχειρήσεων του κλάδου σημειώνει σταθερή αύξηση, αντανακλώντας τη σταδιακή ανάκαμψη της αγοράς αλλά και την ενίσχυση της επαγγελματικής δραστηριότητας στον χώρο.
Ο κλάδος Κατασκευής ηλεκτρολογικού εξοπλισμού εμφανίζει ισχυρή αύξηση της παραγωγικής του βάσης, με άνοδο της απασχόλησης και των επενδύσεων, αλλά και εξειδίκευση σε συγκεκριμένα προϊόντα, παρά το γεγονός ότι το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει ελλειμματικό λόγω υψηλής εξάρτησης από εισαγωγές.
Ο υποκλάδος Επισκευής ηλεκτρικού εξοπλισμού δείχνει σταθεροποίηση και ανθεκτικότητα, βασισμένος σε μικρές αλλά εξειδικευμένες επιχειρήσεις που αυξάνουν σταδιακά την προστιθέμενη αξία τους.
Αντίστοιχα, ο υποκλάδος Εργασιών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων παρουσιάζει σαφή σημάδια ανάκαμψης ειδικά μετά το 2018. Παρόμοια δυναμική παρουσιάζει και η συνολική αξία παραγωγής του τομέα Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων, η οποία τα τελευταία χρόνια ακολουθεί ανοδική πορεία.
Η αξία των εισαγωγών Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού και υλικών στην Ελλάδα παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία από το 2013, και το 2024 ανήλθε σε 3,2 δισ.ευρώ. Παρότι το ποσοστό του ενδοκοινοτικού εμπορίου έχει τάσεις μείωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικό εμπορικό εταίρο της Ελλάδας στον κλάδο, καλύπτοντας το 56% των εισαγωγών το 2024. Οι κυριότερες χώρες προέλευσης είναι η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Σημαντική όμως αύξηση παρουσίασαν και οι ελληνικές εξαγωγές του Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού, οι οποίες ακολουθούν ανοδική πορεία. Βασικές αγορές παραμένουν διαχρονικά η Γερμανία, η Κύπρος και η Ιταλία.
Όπως προκύπτει από τις εκτιμήσεις των αναλυτών της μελέτης ΙΟΒΕ και ΕΛΙΤΗΕ, για κάθε ένα ευρώ ΑΕΠ που προσφέρει ο κλάδος Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων δημιουργούνται επιπλέον 1,80 ευρώ ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία (πολλαπλασιαστής ΑΕΠ=2,80). Ο συνολικός αριθμός των επιχειρήσεων του κλάδου σημειώνει σταθερή αύξηση, αντανακλώντας τη σταδιακή ανάκαμψη της αγοράς αλλά και την ενίσχυση της επαγγελματικής δραστηριότητας στον χώρο.
Ο κλάδος Κατασκευής ηλεκτρολογικού εξοπλισμού εμφανίζει ισχυρή αύξηση της παραγωγικής του βάσης, με άνοδο της απασχόλησης και των επενδύσεων, αλλά και εξειδίκευση σε συγκεκριμένα προϊόντα, παρά το γεγονός ότι το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει ελλειμματικό λόγω υψηλής εξάρτησης από εισαγωγές.
Ο υποκλάδος Επισκευής ηλεκτρικού εξοπλισμού δείχνει σταθεροποίηση και ανθεκτικότητα, βασισμένος σε μικρές αλλά εξειδικευμένες επιχειρήσεις που αυξάνουν σταδιακά την προστιθέμενη αξία τους.
Αντίστοιχα, ο υποκλάδος Εργασιών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων παρουσιάζει σαφή σημάδια ανάκαμψης ειδικά μετά το 2018. Παρόμοια δυναμική παρουσιάζει και η συνολική αξία παραγωγής του τομέα Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων, η οποία τα τελευταία χρόνια ακολουθεί ανοδική πορεία.
Η αξία των εισαγωγών Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού και υλικών στην Ελλάδα παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία από το 2013, και το 2024 ανήλθε σε 3,2 δισ.ευρώ. Παρότι το ποσοστό του ενδοκοινοτικού εμπορίου έχει τάσεις μείωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικό εμπορικό εταίρο της Ελλάδας στον κλάδο, καλύπτοντας το 56% των εισαγωγών το 2024. Οι κυριότερες χώρες προέλευσης είναι η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Σημαντική όμως αύξηση παρουσίασαν και οι ελληνικές εξαγωγές του Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού, οι οποίες ακολουθούν ανοδική πορεία. Βασικές αγορές παραμένουν διαχρονικά η Γερμανία, η Κύπρος και η Ιταλία.
Σε τροχιά εξωστρέφειας
Συνολικά, η ενίσχυση των εξαγωγών υποδηλώνει ότι ο κλάδος Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού μεταβαίνει σταδιακά σε έναν πιο εξωστρεφή και ανταγωνιστικό τομέα της ελληνικής μεταποίησης. Επίσης η εγχώρια ζήτηση για προϊόντα Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού έχει ενισχυθεί σημαντικά, και ενδέχεται να σχετίζεται με την αναβάθμιση τεχνικών και κτηριακών υποδομών, την αύξηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ, καθώς και την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών.
Στην Ελλάδα, ο αριθμός των επιχειρήσεων των Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων ακολούθησε καθοδική πορεία κατά την περίοδο 2011–2018, εξέλιξη που συνδέεται με την παρατεταμένη οικονομική κρίση και τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, από το 2018 και έπειτα παρατηρείται σταδιακή ανάκαμψη, με τον αριθμό των ενεργών επιχειρήσεων να φτάνει τις 8.720 το 2022. Επίσης από το 2017 και μετά, καταγράφεται σημαντική αύξηση της απασχόλησης, τόσο σε απόλυτο αριθμό εργαζομένων όσο και σε όρους μέσου αριθμού απασχολουμένων ανά επιχείρηση.
Να σημειωθεί ότι οι τιμές ηλεκτρολογικών υλικών αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τον δείκτη ηλεκτρικών εγκαταστάσεων αλλά και σε σχέση με τις τιμές των υπηρεσιών. Αντιθέτως, ο δείκτης τιμών για τις εργασίες ηλεκτρολόγου κατέγραψε ηπιότερες αυξήσεις, γεγονός που υποδεικνύει ότι το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής επιβάρυνσης στο κόστος ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων αποδίδεται στο αυξημένο κόστος των υλικών.
Συνολικά, η ενίσχυση των εξαγωγών υποδηλώνει ότι ο κλάδος Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού μεταβαίνει σταδιακά σε έναν πιο εξωστρεφή και ανταγωνιστικό τομέα της ελληνικής μεταποίησης. Επίσης η εγχώρια ζήτηση για προϊόντα Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού έχει ενισχυθεί σημαντικά, και ενδέχεται να σχετίζεται με την αναβάθμιση τεχνικών και κτηριακών υποδομών, την αύξηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ, καθώς και την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών.
Στην Ελλάδα, ο αριθμός των επιχειρήσεων των Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων ακολούθησε καθοδική πορεία κατά την περίοδο 2011–2018, εξέλιξη που συνδέεται με την παρατεταμένη οικονομική κρίση και τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, από το 2018 και έπειτα παρατηρείται σταδιακή ανάκαμψη, με τον αριθμό των ενεργών επιχειρήσεων να φτάνει τις 8.720 το 2022. Επίσης από το 2017 και μετά, καταγράφεται σημαντική αύξηση της απασχόλησης, τόσο σε απόλυτο αριθμό εργαζομένων όσο και σε όρους μέσου αριθμού απασχολουμένων ανά επιχείρηση.
Να σημειωθεί ότι οι τιμές ηλεκτρολογικών υλικών αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τον δείκτη ηλεκτρικών εγκαταστάσεων αλλά και σε σχέση με τις τιμές των υπηρεσιών. Αντιθέτως, ο δείκτης τιμών για τις εργασίες ηλεκτρολόγου κατέγραψε ηπιότερες αυξήσεις, γεγονός που υποδεικνύει ότι το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής επιβάρυνσης στο κόστος ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων αποδίδεται στο αυξημένο κόστος των υλικών.
Πηγή: naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου